XI – 12: Szara strefa świadomości. O poszukiwaniu osoby w uszkodzonym mózgu, Justyna Hobot

Podczas prelekcji prześledzimy doniesienia ze strefy pomiędzy istnieniem a śmiercią i zastanowimy się jak pojawia się w nas świadomość. Mimo że neuronauka jest odległa od wyjaśnienia zjawiska świadomości, oczekuje się od niej zapewnienia sposobności orzekania o jej występowaniu. Próby tradycyjnej komunikacji dobitnie zawodzą, gdy niemożność poruszenia ciała izoluje jednostkę od otoczenia. W takiej sytuacji wyłącznie obrazowanie mózgu może umożliwić jej oznajmienie własnej obecności. Przyjrzymy się metodom pozwalającym na skanach mózgu dostrzec ślady świadomości. Odpowiemy na pytanie, jak umiejętność gry w tenisa pozwala odszukać świadomość w bezwładnym ciele. Eksploracja obszarów świadomości, w szczególności prowadzona przez kanadyjskiego neuronaukowca, Adriana Owena, polega na podglądaniu pracy mózgu w celu polepszenia metod diagnozy pacjenta, oceny jego możliwości powrotu do zdrowia, zwrócenia mu podmiotowości, a w ostateczności również kontroli nad ciałem. Tego rodzaju badania poszerzają przestrzeń dyskusji prowadzonych na styku etyki, filozofii umysłu, medycyny, neuronauki, prawa i religii, a także perspektywy leczenia uszkodzeń mózgu oraz pojmowania fenomenu świadomości. Uświadamiają nam również, że niemało zawdzięczamy mózgom, które zazwyczaj posłusznie spełniają nasze polecenia.

Justyna Hobot – absolwentka neurobiologii i filozofii. Aktualnie realizuje doktorat w Laboratorium Badań Świadomości (www.c-lab.pl) oraz opiekuje się Laboratorium Przezczaszkowej Stymulacji Magnetycznej na Wydziale Filozofii UJ.

„Nauka na żywo” – zadanie finansowane w ramach umowy 808/P-DUN/2018 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę.