III – 8: Czy czas jest szkodliwym złudzeniem? Piotr Koc
"Wykład dra Piotra Koca podzielony został na 4 części: fizyczną, antropologiczną, psychologiczną i część „poza granicami nauki"". Rozumienie pojęć w fizyce zależy od roli, jaką pojęcia te odgrywają w ramach zmatematyzowanej teorii fizycznej. Dr Koc przedstawił koncepcję, zgodnie z którą czas nie odgrywa żadnej roli na fundamentalnym poziomie fizyki i może być traktowany jako złudzenie tworzone przez system poznawczy. W części antropologicznej wskazał, że ludy pierwotne żyjące w sposób, w jaki nasz gatunek żył w plejstocenie, nie posługują się pojęciem czasu. Przedstawił także jeden z nowszych artykułów opublikowanych w Science zdający raport z badań wskazujących, że błądzenie myślami w czasie związane jest z negatywnym nastrojem a najbardziej szczęśliwi ludzie zasadniczo myślą tylko o chwili obecnej. Wychodząc „poza granice nauki"" prelegent nawiązał także do wschodnio-filozoficznych koncepcji, które głoszą podobne stwierdzenia.
Wykład dra Piotra Koca podzielony został na 4 części: fizyczną, antropologiczną, psychologiczną i część „poza granicami nauki”. Rozumienie pojęć w fizyce zależy od roli, jaką pojęcia te odgrywają w ramach zmatematyzowanej teorii fizycznej. Dr Koc przedstawił koncepcję, zgodnie z którą czas nie odgrywa żadnej roli na fundamentalnym poziomie fizyki i może być traktowany jako złudzenie tworzone przez system poznawczy. W części antropologicznej wskazał, że ludy pierwotne żyjące w sposób, w jaki nasz gatunek żył w plejstocenie, nie posługują się pojęciem czasu. Przedstawił także jeden z nowszych artykułów opublikowanych w Science zdający raport z badań wskazujących, że błądzenie myślami w czasie związane jest z negatywnym nastrojem a najbardziej szczęśliwi ludzie zasadniczo myślą tylko o chwili obecnej. Wychodząc „poza granice nauki” prelegent nawiązał także do wschodnio-filozoficznych koncepcji, które głoszą podobne stwierdzenia.
Wykład odbył się w ramach III serii wykładów otwartych „Granice Nauki” zatytułowanej „Stawiamy pytania” zorganizowanej przez portal GraniceNauki.pl oraz Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych.
Komentarz organizatorów:
Mówi się o tak zwanych Wielkich Pytaniach, które ludzie być może zadają sobie, od kiedy zdobyli język i samoświadomość: Dlaczego istnieje coś, a nie nic? Jak to wszystko powstało? Czy śmierć jest kresem istnienia? Czy realizujemy gotowy scenariusz naszego życia — czy nasza przyszłość jest gdzieś zapisana, czy raczej jesteśmy w pełni wolni? I wiele innych, podobnych.
2500 lat temu Grecy odważyli się rzucić przyrodzie wyzwanie — zapragnęli opanować świat swoim umysłem. Uznali, że za wszystkimi zjawiskami w przyrodzie kryje się coś znacznie głębszego niż kaprysy przekupnych bogów Olimpu, że świat daje się badać racjonalnie. Od tego momentu ludzkość stawia sobie kolejne pytania: jakie zjawiska są przyczynami innych zjawisk? Czym różnimy się od innych zwierząt? Czy świat, który postrzegamy, istnieje obiektywnie, niezależnie od nas i naszych zmysłów? Jak wygląda kosmos i jaką rolę w całej przyrodzie odgrywa człowiek? W jaki sposób zdobywamy wiedzę o świecie? Czy prawa matematyki są niezależne od człowieka i czy obowiązują przed ich udowodnieniem?
Wraz z powstaniem i rozwojem nauki otrzymaliśmy część odpowiedzi na niektóre z tych pytań, ale liczba pytań wcale nie zmalała — nowe, specjalistyczne nauki umożliwiły postawienie nowych, wielu bardzo szczegółowych pytań: jak powstała moralność? Skąd wzięły się religie? Czy język narzuca nam rozumienie świata? Jak wyglądał Wszechświat przed erą Plancka? W jaki sposób mózg tworzy dla nas świat? Co się z tym światem stanie, jeżeli mózg zostanie uszkodzony? Czy istnieje wiele Wszechświatów? Czy model standardowy cząstek elementarnych wymienia faktyczne elementy struktury świat? Co pozwoliło ludziom stworzyć kulturę i zbudować cywilizację? Od kiedy w ogóle ludzie zdają sobie Wielkie Pytania?
W trzeciej edycji wykładów „Granice nauki” zastanowimy się nad niektórymi z tego rodzaju pytań. Czasami będziemy wychodzić od pytań szczegółowych, możliwych do postawienia dzięki najnowszym naukom. Czasami będziemy wracać do pytań, które nurtowały już Greków, a współczesne nauki dostarczają na nie coraz bardziej zadziwiających odpowiedzi. Nie zabraknie pytań o relacje nauki z innymi aspektami ludzkiej kultury i innymi wymiarami życia człowieka. A w tle wszystkich rozważań zawsze pobrzmiewać będą Wielkie Pytania. Dlatego każdy, niezależnie od wieku, wykształcenia i zainteresowań, powinien znaleźć coś dla siebie.
Więcej informacji:
http://www.granicenauki.pl/