III – 11: Co robi woda we Wszechświecie? Łukasz Lamża

Doniesienia astronomów o wykryciu wody na odległych ciałach Układu Słonecznego wzbudzają wielkie emocje. Woda stanowi jednak jeden z najpowszechniej występujących w Kosmosie związków chemicznych. Na planetach i satelitach zbudowanych głównie z (zestalonej) wody występuje wodny wulkanizm, pojawiają się wodne erupcje i pióropusze wody. Ślady wody wykrywa się na powierzchniach gwiazd, w najodleglejszych galaktykach i wokół eksplodujących supernowych. Niektórzy naukowcy twierdzą wręcz, że niewielkie ilości wody powstały już w pierwszych chwilach Wielkiego Wybuchu!

W obliczu takiego — nomen omen — potopu faktów warto zatrzymać się na chwilę i zastanowić, skąd się bierze i co właściwie woda „robi” w Kosmosie? Czy rzeczywiście „woda to życie”? Okazuje się, że miejsce wody w kosmicznym porządku rzeczy może wydać się zaskakujące dla mieszkańców „błękitnej planety”.

Wykład „Co robi woda we Wszechświecie?” dra Łukasza Lamży odbył się w ramach III serii wykładów otwartych „Granice Nauki” zatytułowanej „Stawiamy pytania” zorganizowanej przez portal GraniceNauki.pl oraz Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych a także XIII Festiwalu Nauki w Krakowie przeprowadzonego pod hasłem „Oblicza wody”.

Komentarz organizatorów:
Mówi się o tak zwanych Wielkich Pytaniach, które ludzie być może zadają sobie, od kiedy zdobyli język i samoświadomość: Dlaczego istnieje coś, a nie nic? Jak to wszystko powstało? Czy śmierć jest kresem istnienia? Czy realizujemy gotowy scenariusz naszego życia — czy nasza przyszłość jest gdzieś zapisana, czy raczej jesteśmy w pełni wolni? I wiele innych, podobnych.

2500 lat temu Grecy odważyli się rzucić przyrodzie wyzwanie — zapragnęli opanować świat swoim umysłem. Uznali, że za wszystkimi zjawiskami w przyrodzie kryje się coś znacznie głębszego niż kaprysy przekupnych bogów Olimpu, że świat daje się badać racjonalnie. Od tego momentu ludzkość stawia sobie kolejne pytania: jakie zjawiska są przyczynami innych zjawisk? Czym różnimy się od innych zwierząt? Czy świat, który postrzegamy, istnieje obiektywnie, niezależnie od nas i naszych zmysłów? Jak wygląda kosmos i jaką rolę w całej przyrodzie odgrywa człowiek? W jaki sposób zdobywamy wiedzę o świecie? Czy prawa matematyki są niezależne od człowieka i czy obowiązują przed ich udowodnieniem?

Wraz z powstaniem i rozwojem nauki otrzymaliśmy część odpowiedzi na niektóre z tych pytań, ale liczba pytań wcale nie zmalała — nowe, specjalistyczne nauki umożliwiły postawienie nowych, wielu bardzo szczegółowych pytań: jak powstała moralność? Skąd wzięły się religie? Czy język narzuca nam rozumienie świata? Jak wyglądał Wszechświat przed erą Plancka? W jaki sposób mózg tworzy dla nas świat? Co się z tym światem stanie, jeżeli mózg zostanie uszkodzony? Czy istnieje wiele Wszechświatów? Czy model standardowy cząstek elementarnych wymienia faktyczne elementy struktury świat? Co pozwoliło ludziom stworzyć kulturę i zbudować cywilizację? Od kiedy w ogóle ludzie zdają sobie Wielkie Pytania?

W trzeciej edycji wykładów „Granice nauki” zastanowimy się nad niektórymi z tego rodzaju pytań. Czasami będziemy wychodzić od pytań szczegółowych, możliwych do postawienia dzięki najnowszym naukom. Czasami będziemy wracać do pytań, które nurtowały już Greków, a współczesne nauki dostarczają na nie coraz bardziej zadziwiających odpowiedzi. Nie zabraknie pytań o relacje nauki z innymi aspektami ludzkiej kultury i innymi wymiarami życia człowieka. A w tle wszystkich rozważań zawsze pobrzmiewać będą Wielkie Pytania. Dlatego każdy, niezależnie od wieku, wykształcenia i zainteresowań, powinien znaleźć coś dla siebie.

Więcej informacji:
http://www.granicenauki.pl/

Strona główna

Jeśli chcesz wiedzieć, co robi Łukasz Lamża, zapraszamy na jego Facebooka:
https://www.facebook.com/co.robi.lukasz.lamza