Porządek i chaos

W zgodzie z duchem tej serii dodatków postanowiliśmy przekonać dziś Państwa, że dwa wielkie pojęcia pomagające nam w zrozumieniu świata – chaos i porządek – nie są wcale sobie tak przeciwne, jak by się to mogło na pierwszy rzut oka wydawać.

A można by przecież uznać, że są ludzie porządni i ludzie chaotyczni; że pewne zagadnienia są zawikłane, a inne zupełnie proste; że pokój nie posprząta się sam. Ba!… mamy zwykle bardzo określone oczekiwania wobec sposobu, w jaki porządek i chaos następują po sobie. Intuicja podpowiada nam, że chaos to nie- upilnowany porządek, a powtórne wyłonienie się ładu następuje dopiero po długim i pracowitym ujarzmianiu nieładu.

Rzeczywistość łamie nasze oczekiwania. Bywa tak, że to, co wydaje nam się uporządkowane, jest takie tylko na pozór, za sprawą spontanicznej aktywności mózgu ludzkiego, który uparcie doszukuje się prawidłowości w świecie. Ta potrzeba harmonii prowadzi do prawdziwych dramatów, kiedy poszukującym regularności naukowcom (albo detektywom…) przychodzi się zmierzyć z rzeczywistą, czasem przytłaczającą złożonością świata. Niekiedy wystarczy najdrobniejsze machnięcie skrzydeł ważki, aby układ cudownie prosty i przewidywalny zamienił się w coś okrutnie złożonego i nieprzewidywalnego, zaś ład potrafi wyłonić się spontanicznie pośrodku najstraszliwszego chaosu.

Aby odrobina twórczego chaosu zawitała również na łamy „Tygodnika”, postanowiliśmy zaproponować Państwu także pisane z przymrużeniem oka recenzje książek, które wcale nie są nowościami wydawniczymi, natomiast świetnie ilustrują odwieczne dążenie człowieka do tego, aby pośród chaosu świata odnaleźć swoją małą kroplę porządku. ©

Redakcja i recenzje: Łukasz Lamża
Współpraca: Michał Kuźmiński, Łukasz Kwiatek
Fotoedycja: Grażyna Makara, Edward Augustyn
Współwydawca: Fundacja Centrum Kopernika

„Wielkie Pytania – przygotowanie i publikacja cyklu dodatków popularnonaukowych do »Tygodnika Powszechnego« oraz organizacja cyklu popularnonaukowych wykładów otwartych” – zadanie realizowane przez Fundację Centrum Kopernika, finansowane w ramach umowy 625/P-DUN/2016 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę.